Taal en rekenen

Herken laaggeletterdheid en pak het aan

Wist je dat bijna 1 op de 7 werknemers in de metaalsector moeite heeft met lezen, schrijven en/of rekenen? Het is dus goed mogelijk dat er ook in jouw bedrijf mensen werken die moeite hebben met deze basisvaardigheden. Dat heeft gevolgen. Zowel voor de werknemers zelf, als op de werkvloer.  

Mensen met lage basisvaardigheden begrijpen informatie niet goed. Daardoor vinden ze het lastig om hun gezondheid en hun geldzaken goed te regelen. Ook vinden ze het moeilijk om bijvoorbeeld werk- of veiligheidsinstructies te begrijpen en om met computers te werken. Dat kan hun professionele ontwikkeling flink in de weg zitten. 

Als werkgever, hr-medewerker of collega kun je een belangrijke rol spelen bij het herkennen en bespreekbaar maken van dit probleem. Bovendien kun je werknemers doorverwijzen naar mogelijke hulp en trainingen. 

+ Hoe herken ik laaggeletterdheid? 
+ Hoe maak ik laaggeletterdheid bespreekbaar? 
+ Hoe verwijs ik werknemers door naar de juiste hulp of training? 



Benieuwd wat het versterken van basisvaardigheden je bedrijf en je werknemers kan opleveren? Bekijk deze video van Techniekcoalitie Limburg en FNV Metaal, waarin ervaringsdeskundigen hun verhaal doen.
 

Wat kun jij doen? 

Vermoed je dat je werknemers hebt die moeite hebben met lezen, schrijven en/of rekenen? Dan kun je het volgende doen: 

  • Zorg dat je informatie ook voor hen te begrijpen is. Pas je taal op de werkvloer aan met deze tips.  

  • Ga erover in gesprek. De meeste mensen die moeite hebben met lezen en schrijven, vinden het lastig om er zelf over te beginnen. Maak het bespreekbaar met deze suggesties.

  • Bied hulp aan. Meer hierover vind je op deze pagina van Stichting Lezen en Schrijven. 

 
Laaggeletterdheid in de metaal

In de metaalsector is het percentage werknemers met beperkte basisvaardigheden taal en rekenen waarschijnlijk hoger dan gemiddeld. Kijk maar eens naar deze cijfers en feiten:

  • Van de Nederlandse beroepsbevolking hebben zo’n 1,8 miljoen mensen tussen de 16 en 65 jaar moeite met taal en/of rekenen. Ruim de helft van deze groep heeft een betaalde baan. 
  • In sectoren waar metalen in ruwe vorm (15-19 procent) en auto's, aanhangwagens en opleggers (11-19 procent) worden gemaakt, ligt het percentage laaggeletterdheid hoger dan het landelijk gemiddelde van 12 procent. Dit geldt ook voor de auto-, motor- en aanhangwagenhandel en -reparatie (11-15 procent).
  • In de beroepen hulpkrachten bouw en industrie, machinebedieners en assemblagemedewerkers is het percentage laaggeletterdheid aanzienlijk hoger dan het landelijk gemiddelde, variërend van meer dan 25 procent tot tussen de 19 en 25 procent.
  • Onder lassers en plaatwerkers, metaalbewerkers en constructiewerkers en schilders en metaalspuiters is het percentage laaggeletterdheid hoog, variërend tussen de 15 en 19 procent.  
 

Werknemers in de metaal volg(d)en over het algemeen een mbo-opleiding. Over de taal- en rekenvaardigheden van mbo-studenten bestaan grote zorgen, omdat een steeds groter aantal studenten het mbo laaggeletterd verlaat. 

 
Gevolgen van laaggeletterdheid 

De gevolgen van laaggeletterdheid zijn groter dan je misschien verwacht. Niet alleen voor je werknemers, maar ook voor je bedrijf. Want: 

  • De kans op onveilig werken neemt toe als werknemers de veiligheidsinstructies niet begrijpen. 

  • Doorgroeien binnen je bedrijf of een nieuwe baan vinden is lastig voor werknemers die worstelen met taal/rekenen.   

  • Laaggeletterde werknemers hebben meer tijd nodig om bijvoorbeeld werkinstructies te lezen en hebben meer begeleiding nodig.  

  • Beperkte taal- en rekenvaardigheden gaan vaak samen met beperkte digitale vaardigheden. Daardoor is het lastig om bij te blijven met de technologische ontwikkelingen. 

  • De gevolgen van laaggeletterdheid in iemands persoonlijke leven zijn vaak ook merkbaar op de werkvloer. Denk aan gezondheidsproblemen of schulden. 

 
Waarom zet OOM in op basisvaardigheden zoals taal en rekenen?

Ook in de metaalsector zijn steeds meer bedrijfsprocessen gedigitaliseerd. De apps die deze processen aansturen, krijgen regelmatig updates. Zodat alles nog sneller en slimmer kan.

Werknemers kunnen deze ontwikkelingen alleen bijhouden als ze voldoende kennis hebben van de Nederlandse taal en rekenen. Als ze de basis van hun vak beheersen en over persoonlijke vaardigheden beschikken. Al deze kennis en kunde noemen we basisvaardigheden.

Maar: veel werknemers in de metaalsector hebben moeite met een of meer van deze basisvaardigheden. Daardoor lopen zij een groter risico op uitval. OOM wil voorkomen dat de sector onnodig vakmensen verliest. Daarom zetten we ons in om de basisvaardigheden op te frissen en te versterken. Zodat alle werknemers de digitale ontwikkelingen kunnen bijhouden en zich kunnen blijven ontwikkelen in hun vakgebied.

 
Wie is Willemijn Rijper?

Willemijn is adviseur bij Stichting Lezen en Schrijven. Ze adviseert bedrijven bij de aanpak van basisvaardigheden op de werkvloer. Bij OOM is ze projectleider van de campagne Basisvaardigheden Taal en Rekenen in de Metaal. Wil je advies van Willemijn? Of wil je je ervaringen delen? Je kunt haar bereiken via w.rijper@oom.nl of 0172 - 521 500. Lees hier het interview met Willemijn uit het voorjaarsnummer van Metaaljournaal 2024.